Hangi Terapi Ekolü?

Bu sıkça terapistlerin üzerinde tartıştığı veya uzlaştığı bir mesele. Hangi terapi ekolüyle çalışmak daha yararlı sorusu. Öncelikle terapi ekolü nedir bunu tanımlayarak başlamak isterim. Terapi ekolü, psikoterapide kullandığımız tekniklerin bütününü yansıtan terapi çeşididir. Yani birçok terapi ekolü vardır ve terapistler bir veya birkaç terapi üzerinde kendini geliştirmeye çalışır. Terapistler genelde, kendini yakın hissettiği ve çalışmanın daha faydalı olacağını düşündüğü terapileri tercih etme eğilimindedirler diyerek bir ek parantez açtıktan sonra konumuza dönebiliriz, peki bu kadar çok terapi ekolü varken (psikodinamik, şema, bdt, act...) biz hangisiyle çalışmayı tercih etmeliyiz. Bana göre bu sorunun cevabı doğrudan yok, yani nasıl ki her danışanın terapiden beklentisi, ihtiyacı ve terapiye uyumu farklıysa; tüm danışanların da tek bir terapi ekolüyle çalışabilmesi çok zor. En azından benim yaklaşımım böyle. Mesela örnekler üzerinden gidersem; danışan terapide çok kalmak istemiyor ve kısa vadeli bir yatırım yapmak istiyor, işte bu noktada daha kısa süreli terapiler tercih edilebilir. Bunun dışında danışan bir krizle karşı karşıya ise ve semptomları çok yoğunsa (panik, kaygı, depresyon...) ilk aşamada uzun vadeli bir terapiye girişmek çok da mantıklı değil çünkü danışanın belki de ihtiyacı bir an önce semptomu hafifletmek. Diğer yandan danışan kendini anlamak, kişilik yapılanmasındaki bazı olumsuz tutumları değiştirmek istiyor ve buna hazırsa, daha uzun vadeli bir terapi ekolü seçilebilir. Danışanın ne istediği ve neye hazır olduğu önemli. Buna birlikte karar vermek de sürecin bir parçası yani ne terapist tek başına ne de danışan tek başına karar vermemeli diye düşünüyorum. Bu konu biraz çözüldü olarak düşünerek, biraz terapi ekollerinin içeriğine değinmek isterim. Uzun vadeli terapi dediğimiz de Psikodinamik yönelimli terapiler akla geliyor. Tabi psikodinamik terapi de kendi içinde ayrışabiliyor; mesela sınırlı süreli psikodinamik terapi, destekleyici psikodinamik terapi, irdeleyeci psikodinamik terapi... Hiç biri diğerinden daha iyi veya kötü değil, en başta da dediğim gibi danışanın ihtiyacı ve isteğine yönelik biri seçilmelidir. Daha kısa vadeli ekoler ise, BDT ve Şema terapi gibi ekollerdir. BDT, doğrudan semptomla savaşan ve semptomu hafifletmeye yönelik bilişsel ve davranışçı düzeyde çalışılan bir terapi ekolüdür. Şema terapi ise BDT'den türemiş ve BDT'ye göre daha uzun süreli ama psikodinamik kadar da uzun sürmeyen, hem semptoma yönelik hem de kişide daha temel değişikliklere yardımcı olan bir terapi ekolüdür. Ben kendi psikoterapi deneyimimde bu üç terapiyi de kullanabiliyorum (aldığım eğitimler ve devam etmekte olduğum süpervizyonlar ile). Şunu son olarak söyleyebilirim ki hiçbir terapi ekolü diğerinden daha üstün veya daha zayıf değil. Her biri kendi içinde oldukça yoğun çalışmalar sonucu oluşturulmuş terapilerdir. Nasıl ki her birimiz birbirimizden farklıyız işte bu sebeple her danışan farklı terapilerden farklı düzeylerde fayda görebilecektir.